Bir sunumun etkisi, çoğu zaman görseller ve renk paletleri üzerinden konuşulur; fakat izleyicinin gözünün satırda kalmasını, mesajın saniyeler içinde çözülmesini ve kararın hızlanmasını sağlayan görünmez mimarinin adı tipografidir. Doğru tipografi seçimi, yalnızca “güzel” yazı tipleri seçmek değildir; hedef kitleye ve bağlama uygun okunurluk, hiyerarşi, ritim, vurgu, alan kullanımı, dil desteği, karakter seti gibi ölçütlerin bir disiplin içinde yönetilmesidir. Canva, marka setleri, hazır şablonlar ve yazı tipi önerileriyle bu süreci erişilebilir kılar; ancak “sunum yaptırma” (yani işi profesyonele devretme) senaryolarında dahi tipografi kararlarını bilinçli vermek gerekir. Bu yazı; tipografinin temellerinden yazı tipi eşleştirmeye, Türkçe karakter ve rakam biçimlerinden erişilebilirlik standartlarına, satır uzunluğu ve satır aralığı ayarlarından veri slaytlarındaki rakam estetiğine kadar derin bir rehberdir. Her bölümde örnek olaylar, uygulamalı adımlar ve kontrol listeleri ile Canva üzerinde hemen uygulanabilecek pratikler sunacağız.
Gelişme
1) Tipografinin Amacı: Okunurluk, Anlam, İkna
İlke: Tipografi; mesajı en az bilişsel yükle, en kısa sürede, en yüksek doğrulukla aktarmak için vardır.
-
Okunurluk: Gözün satırı kaydırmadan takip edebilmesi, satırlar arası nefesin doğru ayarlanması.
-
Anlam: Hiyerarşi ve vurguyla “hangi bilginin daha önemli olduğunu” söylemek.
-
İkna: Profesyonel ve tutarlı bir görünümle güven inşa etmek.
Canva Uygulaması: Projeye başlamadan önce “Marka Kitleri → Yazı Tipleri” menüsüne gidip Başlık–Alt Başlık–Gövde için kalıcı stiller tanımlayın. Böylece tüm slaytlara tek tıkla tutarlılık uygularsınız.
Örnek Vaka: Yatırımcı sunumunda başlık/gövde fontları belirlendikten sonra metin hataları azaldı; ekibin ayrı ayrı eklediği metin kutularında bile aynı ritim ve ölçüler korundu.
2) Yazı Tipi Aileleri: Sans Serif mi, Serif mi?
Serif: (Times, Merriweather) Basılı metinlerde uzun okuma için geleneksel olarak tercih edilir; fakat projektör–ekran koşullarında küçük puntoda “serif çıkıntıları” titreşim algısı yaratabilir.
Sans Serif: (Poppins, Montserrat, Source Sans, Inter) Ekranda, kısa–orta uzunlukta metin bloklarında tercih sebebi; modern ve temiz görünüm.
Karar Prensibi: Sunumlarda %90 oranında Sans Serif daha güvenli bir seçimdir. Serif’i, büyük puntolu tipografik kapaklarda ya da başlık vurgu amaçlı, kısa sözcüklerde kullanabilirsiniz.
Canva Uygulaması: Başlık için geometrik bir sans (Poppins/Montserrat), gövde için humanist bir sans (Source Sans/Inter/Open Sans) eşleştirmesi; hem modern hem de okunur bir denge sağlar.
3) Türkçe Desteği ve Geniş Karakter Seti
Sorun: Bazı popüler fontlar Türkçe diakritikleri (ç, ğ, ı, İ, ö, ş, ü) düzgün desteklemez; noktasız “ı/İ” uyuşmazlıkları, yanlış kerning (harf aralığı) ve bozuk aksanlar ortaya çıkar.
Çözüm: Font bilgi sayfasında “Latin Extended” veya “Turkish” desteğini arayın. Canva’daki Inter, Source Sans, Lato, Open Sans, Poppins, Montserrat gibi aileler Türkçe için güvenilirdir.
Örnek Vaka: “İ” harfi üst noktası keskin görünmeyen bir başlık fontu, marka kapakta amatör algı yarattı. Font, Türkçe destekli başka bir aileyle değiştirildiğinde aynı düzen anında profesyonelleşti.
Kontrol Listesi:
-
Büyük İ ve küçük ı formları doğru mu?
-
ğ harfinin alt–üst bağları kesilmiyor mu?
-
Şapkalı karakterler (â, î, û) gerektiğinde estetik mi?
4) İki Aile Kuralı ve Rol Paylaşımı
Kural: Sunumda en fazla iki yazı tipi ailesi kullanın: Başlık (yüksek ağırlık, karakterli) + Gövde (nötr, okunaklı).
Ağırlıklar: Başlık Bold/ExtraBold, alt başlık Semibold/Medium, gövde Regular, vurgu için Medium/Bold yeterlidir.
Canva Uygulaması: “Stiller” menüsünde H1/H2/Gövde/Altyazı stil seti oluşturun. Projeyi devrettiğiniz (yaptırdığınız) tasarımcı bile bu seti bozmadığı sürece tutarlılık otomatik sağlanır.
Örnek Vaka: Üç–dört font karışan bir eğitim sunumu, iki aileye indirildiğinde katılımcıların “okunurluk” puanlaması %33 yükseldi.
5) Boyutlandırma: Görsel Hiyerarşi için Ölçek
Başlık (H1): 36–44 pt (ekran–mesafeye göre).
Alt Başlık (H2): 24–28 pt.
Gövde: 16–18 pt.
Dipnot/Altyazı: 12–14 pt (aşırı küçültmeyin).
Canva Uygulaması: Kapaklarda büyük puntolu tipografik kapak deneyin; içeride ise ölçekte aşırı zıplamadan kaçının.
Uygulamalı Adım: Aynı tür bilgi aynı boyutta olmalı. Örneğin tüm “vaka alıntıları” 16 pt, italik veya Medium; tüm “grafik açıklamaları” 14 pt Regular.
6) Satır Uzunluğu ve Satır Aralığı: Nefes ile Ritim
Satır Uzunluğu: 45–75 karakter arası (Türkçe’de kelimeler uzun olduğundan 55–65 iyidir).
Satır Aralığı (Leading): Gövdede 1.35–1.5, başlıkta 1.1–1.2.
Paragraf Aralığı: Paragraflar arasında “satır aralığından biraz fazla” boşluk bırakın (ör. 12–16 px).
Canva Uygulaması: Metin kutusunda “Satır yüksekliği” ve “Harf aralığı” ayarlarıyla göz kararı değil, ölçülü düzen kurun.
Örnek Vaka: 1.0 satır aralığıyla tıkanan paragraflar 1.45’e alındığında, o slaytın okunma süresi (göz izleme testinde) %20 kısaldı.
7) Harf Aralığı (Tracking) ve Kerning
Tracking: Metnin genel harf aralığı. Başlıklarda %0 ile %2 arası hafif açmak nefes verir.
Kerning: Belirli harf çiftleri arasındaki mesafe. Canva çoğunlukla otomatik kerning uygular; ama VA, To, İT gibi çiftler gözle kontrol edilmelidir.
Uygulama: Başlık aşırı sıkışık görünüyorsa hafif tracking +0.5–1.0 deneyin; gövdede tracking’i genellikle 0’da bırakın.
Örnek Vaka: “BÜYÜME %32” başlığı, sıfır kerningde birbirine yapışık görünüyordu; tracking +1 ile okunurluk ve estetik aynı anda iyileşti.
8) Rakamlar, Noktalama ve Tabular Rakam (Tabular Lining)
Sorun: Finans/performans slaytlarında rakamlar hizalanmayınca tablo ve grafikte “seğirme” algısı oluşur.
Çözüm: Tabular lining (eşit genişlikli) rakamları destekleyen fontları tercih edin (Inter, Source Sans, IBM Plex Sans gibi).
Uygulama: Yüzdeliklerde % işaretinı sayıdan bir boşlukla ayırın (“% 18” yerine Türkçe’de genellikle “%18” bitişik kullanılır; stil rehberiniz tek tip olsun).
Örnek Vaka: “Gelir 12, 9, 10” gibi farklı genişlikli rakam içeren sütunlar tabular rakamla hizalanınca rapor ekran görüntüsü profesyonelleşti.
9) Büyük/Küçük Harf Kullanımı, Başlık Stili ve Vurgular
Başlık Kasası: Başlık Biçimi (Her Kelimenin İlk Harfi Büyük) yerine Cümle Biçimi (“Bulut geçişi maliyeti düşürür”) okunurlukta daha iyidir.
Tam Büyük Harf (ALL CAPS): Kısa vurgu veya bölüm etiketi için kullanılabilir; uzun başlıkları bağırır gösterir.
Vurgu: Bold tek başına çoğu zaman yeterlidir; italici terim/alıntı için sınırlı kullanın. Altı çizili, link ile karışır; kaçının.
Canva Uygulaması: Başlık stilinizi “Sentence case”e yakın tutun, sadece kısa rozet/etiketlerde ALL CAPS.
10) Hizalama, Düzensiz Kenar (Rag) ve Sütunlar
Hizalama: Sol hizalama, Latin temelli diller için en hızlı okunan yapı.
İki Sütun: Metin–görsel dengesinde karşılıklı iki sütun, fazla kaydırma yapmadan bilgiyi böler. Sütun genişlikleri eşit olsun, görsel sütunu metinden daha dar kalmasın.
Rag Yönetimi: Sağ kenarda dişli “rag”ın aşırı dalgalı görünmesini önlemek için satır kırımlarını gözle kontrol edin; kısa tek sözcüklü satırlar (widow/orphan) bırakmayın.
Canva İpucu: Metin kutusunu genişletip bir–iki kelimeyi üst satıra çekmek “yetim kelime” sorununu çözer.
11) Renk ve Kontrast: Erişilebilir Tipografi
Kontrast: Metin/zemin kontrastını WCAG AA seviyesinde hedefleyin (özellikle gövdede). Açık gri metinler şık görünür ama projektörde uçar.
Renkli Metin: Vurgu için bir accent rengi yeterlidir; metnin tamamını renkli yapmak göz yorar.
Koyu/Açık Temalar: Projeksiyonda açık zemin–koyu metin genellikle daha güvenlidir; koyu tema kullanacaksanız beyaz metni yeterince kalınlaştırın.
Canva Uygulaması: “Marka Renkleri”nde birincil (primary), vurgu (accent) ve nötr (griler) tanımlayın; metin rengi için nötrün koyu tonlarını tercih edin.
12) Dil, Ton ve Mikro Metin (Microcopy)
Ton: Resmî, yalın ve eylem odaklı. Çok sıfat–zarf yerine fiil odaklı cümleler (“X, Y’yi Z’ye indirir”).
Mikro Metin: Alt başlıklar (3–5 kelime), kısa açıklama notları, veri yanında 2–3 cümlelik yorum kutuları.
Uygulama: Başlıklar sonucu söylesin; gövde madde listesi yerine kısa paragraf olsun.
Örnek Vaka: “Pazar Analizi” yerine “Fiyat boşluğu %8” yazıldığında, izleyici ne öğrendiğini başlıktan anladı.
13) Değişken (Variable) Fontlar ve Performans
Variable Fonts: Tek dosyada birçok ağırlık/sıkıştırma değeri barındırır. Sunumda ince–yarı kalın–kalın geçişlerini tek aile ile çözerek tutarlılık ve dosya hijyeni sağlar.
Canva Durumu: Canva’nın sistem fontları çoğunlukla yeterli; özel yükleme yapacaksanız lisans ve Türkçe desteğini kontrol ederek variable sürümleri tercih edin.
Örnek Vaka: Farklı ağırlık dosyaları yüklenmek yerine tek variable font kullanıldı; dosya karmaşası azaldı, stil tutarlılığı arttı.
14) Marka Tipografisi: Kurumsal Kimlik ile Uyum
İlke: Marka tipografisi, sunum tipografisini belirler; ancak okunurluk her zaman birinci önceliktir.
-
Markanın kurumsal serif’i varsa başlıklarda; okunaklı bir sans gövdede kullanılabilir.
-
Logo ile yarışmayan, onu tamamlayan tonlar seçin.
Canva Uygulaması: “Marka Kitleri → Yazı Tipleri”ne kurumsal aileleri set olarak kaydedin; ekip içi veya dış kaynaklı (yaptırma) üretimde sapma riskini düşürün.
15) Veri ve Tablo Tipografisi: Sayılar Konuşsun
Tablolar: Başlık satırları Semibold, hücreler Regular; satır yüksekliği, metnin nefes alacağı kadar geniş (1.4–1.5).
Hizalama: Sayılar sağa hizalı, metin sola hizalı; para birimi ve yüzde işaretlerinde tutarlılık.
Ondalık: Aynı kolon içinde ondalık basamak sayısı eşitlenmiş olmalı.
Canva Uygulaması: Tabloları çok kalabalık yapmayın; gerekiyorsa iki tabloya bölün, kritik değeri vurgu rengiyle işaretleyin.
16) Dilsel İncelikler: Kısaltmalar, Birimler, Tarihler
Kısaltma Açma: İlk geçtiği yerde parantez içinde açık yazım (ör. SLA (hizmet düzeyi anlaşması)).
Birimler: Metin boyunca tek birim (₺, $, €, %) biçimi; boşluk kuralları tek tip.
Tarih: Türkçe yazımda “29 Eylül 2025” biçimi; sıra tutarlılığı önemli.
Stil Rehberi: Canva projesine “sunum notu” olarak kısa stil rehberi ekleyin; yaptırılan işlerde bile dil tutarlılığı korunur.
17) Eğitim Sunumlarında Tipografi: Kavram–Örnek–Alıştırma
Kavram Slaytı: Tanım tek cümle, 18 pt; ana şema yanına kısa not (14–16 pt).
Örnek Slaytı: Adım adım ilerleyen 2–3 cümlelik bloklar; her adımda Bold ile eylem fiili.
Alıştırma Slaytı: Yönerge kısa; QR ile çalışma kâğıdı; açıklamalar dipnotta.
Örnek Vaka: 1.0 satır aralıklı uzun paragraf yerine 1.45 aralıklı 3 blok kullanıldığında öğrencilerin not alma hızı arttı.
18) Animasyon ve Geçişlerde Tipografik Denge
Hareketin Amacı: Odak göstermek, sırayı adımlamak.
Uygulama: Madde listelerinde tek tek belirme; başlıklarda minimal fade. Aşırı hareket, harf kenarlarında “ghosting” algısı yaratabilir.
Canva İpucu: Aynı animasyon ailesini tüm sunumda kullanın; ritim duygusunu bozmamak için hız ayarlarını tutarlı tutun.
19) Erişilebilirlik ve Kapsayıcılık: Herkes İçin Tipografi
Kontrast ve Boyut: AA hedefi; gövdede 16–18 pt altına inmemek.
Renk Körlüğü: Yalnız renk değil, ikon/desen/etiketle de kodlama yapın.
Dil: Kapsayıcı, ayrımcı olmayan; karmaşık cümle yerine iki kısa cümle.
Alt Metin: Metin içeren görseller (ör. ekran görüntüsü) için kısa alt metin yazın (PDF’e aktarımda işine yarar).
Örnek Vaka: Erişilebilirlik denetimi yapılan eğitim sunumunda geri bildirim puanı “okunurluk” başlığında ilk kez en yüksek seviyeye çıktı.
20) “Sunum Yaptırma” Sürecinde Tipografi Brif’i
Brif Şablonu (Canva yoruma sabitleyin):
-
Hedef kitle ve ekran koşulu: (ör. 50 kişilik salon, 1280×720 projeksiyon)
-
Font Aileleri: Başlık: Poppins Bold / Gövde: Inter Regular
-
Boyutlar: H1 40 pt, H2 26 pt, Gövde 17 pt, Altyazı 13 pt
-
Satır/Sütun: Satır aralığı 1.45, iki sütunda görsel–metin oranı 50/50
-
Rakam Politikası: Tabular lining, yüzde ve para biçimi
-
Vurgu: Sadece Bold + accent renk, ALL CAPS sadece rozetlerde
-
Erişilebilirlik: Kontrast kontrolü, en küçük gövde 16 pt
Fayda: Tasarımcı tipografik kararsızlık yaşamaz; revizyon turları kısalır, tutarlılık artar.
21) Örnek Akış: 12 Slaytta Tipografi Kararları
-
Kapak (Tipografik): H1 44 pt Bold, alt satır 20 pt Medium, logo küçük.
-
Sorun Cümlesi: 36 pt tek cümle; altına 18 pt iki cümle açıklama.
-
Çözüm Özeti: 3 sütun; her sütunda 20 pt başlık + 16 pt 2 cümle.
-
Vaka Alıntısı: 24 pt tırnak içinde alıntı; kaynak 14 pt.
-
Veri Grafiği: Aks etiketleri 12–14 pt; grafik yanına 16 pt yorum.
-
Ürün Akışı: Ekran görüntüleri; altlarına 14 pt kısa açıklama.
-
ROI Hesabı: Tablo; başlık Semibold, hücreler Regular; sayılar sağ hizalı.
-
Yol Haritası: Zaman çizelgesi; her adım 18 pt kısa cümle.
-
Risk–Önlem: İki sütunlu; başlık 20 pt, gövde 16 pt.
-
SSS: Soru 18 pt Bold, cevap 16 pt Regular, satır aralığı 1.5.
-
Çağrı (CTA): 28 pt tek cümle; altında 16 pt iletişim.
-
Ekler: 14 pt notlar; referanslar 12 pt okumayı bozmadan.
22) Sık Hatalar ve Hızlı Düzeltmeler
-
Çok Font: 3+ aile → iki aileye indirin.
-
Aşırı İnce Ağırlık: Light/Thin ekran–projeksiyonda solar → Regular/Medium’a geçin.
-
Yetersiz Kontrast: Açık gri metin → koyu gri/siyah.
-
All Caps Başlık Duvarı: ALL CAPS uzun başlık → Cümle Biçimi ve Bold.
-
Rakam Düzensizliği: Orantısız sütunlar → tabular lining.
-
Satır Aralığı 1.0: 1.45’e çıkarın; paragraflar nefes alsın.
-
Yetim Kelime: Metin kutusunu genişletin/kısaltın; satır kırılımını düzeltin.
23) Uygulamalı Mini Dönüşüm: “Önce–Sonra”
Önce: Başlık 28 pt, Light ağırlık; gövde 14 pt, 1.0 satır aralığı; kontrast düşük; tablo sayıları orantısız.
Sonra (Canva adımları):
-
Başlık Poppins Bold 40 pt, cümle biçimi.
-
Gövde Inter 17 pt, satır aralığı 1.45.
-
Metin rengi koyu gri (#1A1A1A); arka plan nötr.
-
Tabloda tabular lining; başlık satırı Semibold.
-
Yüzde/para biçimleri tek tip; ALL CAPS sadece “BÖLÜM II” rozetinde.
Etkisi: 5 saniyelik bakış testinde başlık doğru hatırlanma oranı %46’dan %84’e çıktı; tablo okunma süresi %30 kısaldı.
24) Prova, Geri Bildirim ve Ölçme
Prova: “Sun” modunda tam ekran; son sırada bile okunuyor mu?
Anket: Küçük bir formla 3 soru: (1) Okunurluk? (2) Hiyerarşi netliği? (3) Veri slaytları anlaşılırlığı?
İyileştirme: Gelen geri bildirimi tipografi setine yansıtın; her projede “stil kütüphanesi” olgunlaşsın.
Yaptırma Senaryosu: Tasarımcıya tipografi kontrol listesini (boyutlar, aralıklar, tabular rakam, kontrast) işin teslim şartı olarak iletin.
Doğru tipografi, sunumlarda “görünmeyen hızlandırıcı”dır. Başlık/gövde ailelerinin bilinçli rol paylaşımı; satır uzunluğu ve satır aralığıyla nefesin kurulması; rakam ve tabloların tabular lining ile hizalanması; Türkçe karakter desteği ve erişilebilirlik kontrastı; vurgu ve renk ekonomisi… Bunların her biri, mesajın hızla çözülmesini, doğru hatırlanmasını ve kolay ikna edilmesini sağlar. Canva, bu kararları uygulamak için pratik bir zemindir; ancak etkili olan, araç değil disiplindir.
Sunum yaptırma süreçlerinde tipografi brif’ini standartlaştırmak, revizyon turlarını kısaltır; ekip içinde paylaşılan stil kütüphaneleri tutarlılığı kalıcı kılar. Unutmayın: İzleyici çoğu zaman slaytın “ne kadar güzel” olduğuna değil, “ne kadar çabuk anladığına” tepki verir. Bu da tipografinin işidir. Her yeni projede şu üç soruyu ritüel yapın:
-
Bu başlık tek cümlede sonucu söylüyor mu?
-
Bu paragraf nefes alıyor mu (satır aralığı/uzunluğu uygun mu)?
-
Bu sayı/tarih/para biçimi tek bakışta kıyaslanabilir mi?
Bu sorulara “evet” dediğinizde, tipografiniz yalnızca estetik bir seçim olmaktan çıkar; ikna mimarisinin omurgası olur. Canva’da doğru tipografi, slaytlarınızı sessizce profesyonelleştirir—ve bu sessizlik, çoğu zaman en ikna edici sestir.
“Sizler için etkili sunumlar hazırlamanın ve sunma becerilerinizi geliştirmenin kolay ve pratik bir yolunu sunuyoruz. İş dünyasında, eğitim ortamlarında veya girişimcilik alanında başarılı sunumlar yapmanın önemini biliyoruz. Sunumlarınızın izleyicileri etkilemesi ve amacınıza ulaşması için ihtiyacınız olan her şeyi size sağlıyoruz. Geniş kütüphanemizdeki şablonlar ve rehberlerle, iş sunumlarınızı daha profesyonel hale getirebilir ve izleyicilerinizi etkileyebilirsiniz.”
“Eğitim sunumları için özel olarak tasarlanmış araçlarımız sayesinde, öğrencilerinizi daha etkili bir şekilde eğitebilirsiniz. Sınıf içi veya online eğitim ortamlarında, sunumlarınızın öğrencilerin ilgisini çekmesi ve öğrenme sürecine katkı sağlaması için gereken tüm kaynaklara sahip olabilirsiniz. Öğrenci geri bildirimleri ve etkileşim araçlarıyla, eğitim sunumlarınızı daha etkili bir hale getirebilir ve öğrencilerinizin başarısını artırabilirsiniz.”
“Girişimciler için sunumlar, iş fikirlerini ve projelerini yatırımcılara veya potansiyel iş ortaklarına etkili bir şekilde aktarmanın önemli bir parçasıdır. Projelerinizi ve girişimcilik vizyonunuzu en iyi şekilde temsil etmek için hazırlanmış şablonlarımız ve rehberlerimizle, girişimcilik sunumlarınızı güçlendirebilir ve yatırımcıların dikkatini çekebilirsiniz. Başarılı sunumlar yapmanın ve iş fikirlerinizi hayata geçirmenin ilk adımını bizimle atın.”
