Kamu kurumlarında karar; yalnızca “ne yapılmalı?” sorusunun cevabıyla değil, nasıl anlatıldığı ile şekillenir. Meclis komisyonları, belediye meclisleri, il genel kurulları, bakanlık birimleri, düzenleyici otoriteler ve yurttaşlar; aynı veriyi farklı beklenti, dil ve zaman baskısıyla dinler. Bu nedenle politika notları (policy brief), yalnızca bir metin türü değil, yapılandırılmış bir ikna mimarisidir. “Sorun–Seçenekler–Öneri–Etki–Uygulama” omurgası, kanıtı şeffaflık ve netlikle kamuoyuna taşırken, Prezi’nin mekânsal anlatımı (zoom–pan–çerçeve) bu omurgayı gösterilebilir kılar: Makro sahnede politika notunun haritası, mikro sahnede kanıt adacıkları, paydaş rotaları ve eylem çağrısı…

1) Politika notu nedir, sahnede nasıl “somutlaşır”?
Politika notu, karar vericiye kısa sürede eyleme hazır bilgi sunan bir çerçevedir. Temel bileşenleri: Sorun tanımı, kanıt özeti, seçenekler (status quo dahil), önerilen seçenek, beklenen etki, bütçe–zaman, risk–azaltım, uygulama adımları.
Prezi uygulaması:
-
Merkez sahne: “Sorun–Öneri–Etki” tek cümlelik omurga.
-
Çevre adaları: Kanıt, Seçenekler, Maliyet–Fayda, Risk, Eşitlik Etkisi, Uygulama Yol Haritası, Katılım–İletişim, Ölçme–Değerlendirme.
-
Yakınlaştırma ritmi: Bütün → parça → bütün.
Bu düzen, karmaşayı mekânda çözer; izleyici neredeyse dokunsal bir netlik yaşar.
2) Paydaş haritalaması: Kimin hangi bilgiye, hangi tonda ihtiyacı var?
Kamu sunumları çok seslidir. Paydaş kümeleri: siyasi karar vericiler, teknik birimler, muhasebe/strateji, sivil toplum ve yurttaşlar, medya, denetim organları.
Prezi haritası: Her paydaşa bir ada; her adada üç mini sahne:
-
“Beni nasıl etkiler?”
-
“Şimdi ne yapmalıyım?”
-
“Şeffaflık–kanıt nerede?”
Örnek: Bir ulaşım politikası notunda, şoför esnafı için “geçiş süreci—eğitim—teşvik” mikro sahnesi, yolcu için “fiyat–güvenlik–erişilebilirlik” mikro sahnesi, belediye meclisi için “maliyet–fayda–risk” mikro sahnesi.
3) Sorun tanımı: Belirsizliği azaltan üç cümle
Kamu anlatısında ilk bariyer, belirsizliktir. Sorun cümlesi üç adımda somutlaşır:
-
Zaman–mekân–ölçek: “2024–2025 kış döneminde ilçenin kuzey aksında pik saatlerde yolculuk süreleri %28 arttı.”
-
Neden–sonuç izi: “İyileştirilmemiş sinyalizasyon + artan aktarma yükü.”
-
Kamu etkisi: “Üretkenlik kaybı, hava kalitesi bozulması, memnuniyetsizlik.”
Prezi: Merkez çerçevede bu üç cümleyi tek satırlık etiketlere bölün; izleyici ilk 15 saniyede resmi görsün.
4) Kanıt piramidi: Veri, gözlem, dış doğrulama
Kamu güveni için kanıt yalnızca sayı değildir; kaynak ve yöntem şeffaflığıdır.
-
Birincil veriler: Sayaçlar, sensörler, saha gözlemleri.
-
İkincil kaynaklar: Akademik çalışmalar, kurum raporları.
-
Dış doğrulama: Bağımsız denetim/uzman görüşü.
Prezi: “Kanıt adacıkları” oluşturun. Her adacıkta tek cümlelik sonuç, yan çerçevede kaynak–tarih notu. Kırılgan iddiaları “belirsizlik penceresi” alt sahnesiyle dürüstçe ayırın.
5) Seçenekler kataloğu: Status quo’yu da seçenek olarak göstermek
Her politika notu en az üç yol sunmalı: Mevcut durum (yapmamak), minimum müdahale, yapısal değişim.
Prezi: Üç kutuluk bir ada.
-
Kutu 1: “Devam” — kısa vadede düşük maliyet, uzun vadede kayıp.
-
Kutu 2: “Kademeli iyileştirme” — orta maliyet, orta etki.
-
Kutu 3: “Dönüşüm” — yüksek başlangıç maliyeti, yüksek yapısal etki.
Her kutu altında tek cümlelik etki ve tek risk. Böylece siyaset–teknik tartışma şeffaf bir zemine oturur.
6) Önerilen seçeneğin kanıtı: “Neden bu ve neden şimdi?”
Öneri; kanıt, zaman ve uygulanabilirlik üçlüsüne dayanmalı.
Örnek cümle: “Sinyal koordinasyonu + koridor bazlı aktarma teşvikiyle pik saat ortalamaları üç ay içinde %12 iyileşir; 18 ayda %20’ye kadar.”
Prezi: Öneri sahnesinin başlığı sonuç cümlesi olsun; alt sahnede kısa metod notu (hangi model, hangi kabuller). Şeffaflık, itirazı azaltır.
7) Maliyet–fayda anlatısı: Hesabı açık, dili sade
Bütçe konuşması, teknik jargona boğulunca güven azalır.
Prezi modeli:
-
Tek sayı başlık: “Toplam yatırım: X; 24 ayda net fayda: Y.”
-
Varsayım notu: “Trafik hacmi, yakıt birim maliyeti, bakım aralığı…”
-
Hassasiyet aralığı: “±%10 senaryoda [Alt–Üst].”
Dil: “TL cinsinden”, “kişi başına düşen”, “zaman kazancı” gibi yurttaşın dünyasına çeviri.
8) Eşitlik ve kapsayıcılık merceği (equity lens)
Politika kararları kimler için nasıl sonuçlar üretir?
-
Coğrafi eşitlik: Hangi mahalle kazanıyor/kaybediyor?
-
Sosyodemografik etki: Gelir grupları, yaşlılar, engelliler, çocuklar.
-
Erişilebilirlik: Fiziksel ve dijital erişim, dil bariyeri.
Prezi: “Eşitlik etkisi” adasında üç mini sahne: “Kime iyi geliyor?”, “Kime telafi gerekir?”, “Telafi araçları (teşvik/indirim/erişim düzenlemesi).” Kamu güveninin kalbi buradadır.
9) Hukuki–düzenleyici çerçeve: Yapılabilirliğin sınırları
Kamu eylemi; mevzuat, ihale rejimi, denetim ve denge mekanizmalarıyla çevrilidir.
Prezi: “Uyum adası”nda standart referansları (madde/başlık), onay merdiveni (kurum–süre), özel izin–istisna gereksinimleri. “Paylaşamadığımız veriler” için etik notu ekleyin: mahremiyet ve veri bütünlüğü gözetimi. Bu, niyet değil uygulanabilirlik gösterir.
10) Risk–fırsat dengesi: Yönetilebilirlik dili
Her seçenek risk taşır; önemli olan nasıl yönetildiğidir.
-
Teknik risk: Altyapı uyumsuzluğu, tedarik gecikmesi.
-
Siyasi risk: Seçim döngüsü, itiraz kampanyaları.
-
Toplumsal risk: Algı, adalet hissi, geçiş maliyeti.
Prezi: Her risk kutusuna karşı tek azaltım adımı ekleyin. “Risk kartları” dramatik değil, sakin bir dille; kırmızıyı yalnız kritik uyarıda kullanın.
11) Uygulama yol haritası: 30–90–180 gün kademeli akış
Kamu politikaları kademeli başarılardır.
Prezi zaman yolu:
-
30 gün: Hazırlık—kurum içi hizalama, paydaş toplantıları, pilot tasarımı.
-
90 gün: Pilot—ölçme, küçük iyileştirme, iletişim.
-
180 gün: Yaygınlaştırma—düzenleyici tamamlamalar, bütçe tahsisi, personel planı.
Her durağa ölçülebilir çıktı yazın: “Pilotta bekleme süresi –%12; memnuniyet +1,1 puan.”
12) Katılım ve iletişim planı: Demokratik meşruiyetin sahnesi
Kamu sunumu, tek yönlü tebliğ değildir.
-
Açık toplantılar: Tarih–yer–kapsam.
-
Dijital geri bildirim: Anket/portal.
-
Hedefli görüşmeler: Meslek odaları, STK’lar, muhtarlar.
Prezi: “Katılım takvimi” sahnesi; her etkinlik için ne konuşulacak–ne çıkacak. Katılım, yalnız “dinleme” değil, tasarım girdisi üretmeli.
13) Q&A mimarisi: Kategori bazlı hızlı cevap
Sorular; güvenlik–maliyet–eşitlik–zaman–hukuk başlıklarında kümelenir.
Prezi: Her kategori için bir ana sahne + alt sahnede tek cümlelik cevap + kanıt kartı. Örn. “Maliyet?”—“Toplam yatırım X; 24 ayda net fayda Y—varsayım notu için tıklayın.” Böylece söylem değil kanıt konuşur.
14) Erişilebilirlik standartları: Herkes için bilgi
WCAG’ye uygun kontrast, okunaklı punto, alt yazı, transkript, işaret dili penceresi (gerekiyorsa) ve sessiz sürüm. Renk körlüğü dostu palet; kritik farklar şekil/ton ile de belirtilir.
Prezi: Aynı kanvasın sesli ve sessiz varyantlarını saklayın; kamuya açık paylaşımlarda ikisini de sunun.
15) Çok dillilik ve yerelleştirme
Çok kültürlü belediyeler, göç alan ilçeler, uluslararası programlar… Paralel dil sahneleri (TR/EN/AR gibi) ile anahtar terimlerin glossary sahnesi: “eşitlik (equity) ≠ eşitlik (equality)”. Yerelleştirme yalnız çeviri değil; örnek–kanıt–öneri setlerinin bağlama uyarlanmasıdır.
16) Kriz modlu politika notu: Şeffaflık ve güncelleme döngüsü
Kriz (sel, hava kirliliği, altyapı arızası) anlarında politika notu “hızlı brifing”e dönüşür.
Prezi:
-
Merkez: “Ne oldu–Neyi biliyoruz–Neyi bilmiyoruz.”
-
Sağ ada: “Bugün/yarın eylem listesi.”
-
Sol ada: “Kanıt adacıkları—tarih damgalı.”
-
Alt ada: “Söylenti düzeltme” mikro kartları (iddia–kanıt–net düzeltme).
Güncellemeler saat–tarih etiketiyle; güven mimarisi somutlaşır.
17) Etki değerlendirme: Ölçütler, eşikler, izleme planı
Başarı; yalnız “yapıldı” ile değil, neyin değiştiği ile ölçülür.
-
Çıktı: Eğitim sayısı, kurulan birim, dağıtılan cihaz.
-
Sonuç: Süre, memnuniyet, güvenlik, sağlık göstergeleri.
-
Eşitlik metrikleri: Mahalle/gelir/engellilik kırılımları.
Prezi: “OKR panosu” sahnesi—her ölçütte başlangıç, hedef, güncel tek cümle. İzleme sıklığı ve raporlama kanalı görünür olmalı.
18) İletişimde etik ve mahremiyet
Kamu verisi; kişisel veriler, hassas gruplar, ticari sırlar içeriyor olabilir.
Prezi: Etik çerçeve sahnesi: “Ne paylaşmıyoruz ve neden?” “Hangi izne dayanıyoruz?” “Şikâyet–başvuru kanalı nerede?” Şeffaf kısıt, güven artırır.
19) Örnek vaka (belediye): Isı adası mikro müdahale paketi
Durum: Yaz aylarında üç mahallede ısı stresi.
Akış: Sorun (zaman–mekân–ölçek) → Kanıt (sensör–uydu) → Seçenekler (gölgeleme, geçici serinleme noktaları, ağaçlandırma) → Öneri (kombine paket) → Maliyet–fayda (sağlık başvurusu azalımı + enerji tasarrufu) → Eşitlik etkisi (kırılgan gruplar) → Yol haritası (30–90–180 gün) → Katılım planı → Q&A.
Prezi avantajı: Mahalle haritasında yakın plan–kanıt–öneri üçlemesi; yurttaş sorularına anında kanıt.
20) Örnek vaka (bakanlık): Dijital randevu sisteminde adalet ve erişim
Durum: Yoğunluk ve kaçak randevu.
Öneri: Zaman pencereli dinamik kota + öncelikli gruplar için erişilebilir kanal.
Prezi: Mekanizma sahnesi (süreç akışı), eşitlik adası (yaşlı/engelli/uzak bölge), risk kartları (sistem yükü), ROI (hizmet süresi–memnuniyet).
Sonuç: “İlk 90 günde randevuya gelmeme –%20; bekleme süresi –%18.”
21) Sunum ritmi ve zaman yönetimi
Kamu meclisleri zamanı kıymetlidir.
-
Giriş (2–3 dk): Sorun–Öneri–Etki üç cümle.
-
Gövde (7–12 dk): Kanıt–Seçenek–Eşitlik–Maliyet–Risk.
-
Final (2–3 dk): CTA ve izleme planı.
Prezi: Her blok farklı ama akraba ton; yoğun veri sonrası nefes sahnesi (tek cümle çıkarım).
22) Dil standardı: Jargon köprüsü ve köşe taş cümleleri
Teknik dili günlük dile çeviren köprü cümleleri yazın: “Bu tablo, mahalle A’da gece sıcaklığının klima faturasını nasıl artırdığını gösteriyor.” Her sahnede bir köşe taş cümlesi: “Önerimiz, 90 günde ölçülebilir iyileşme üretir.” Bu cümleler, karar vericinin hafızasında askı noktası olur.
23) Sosyal ispat: Yurttaş ve saha personeli sesi
Kamu güveni için sahadan iki kısa alıntı yeterlidir: bir yurttaş, bir saha personeli. Prezi’de alıntıyı boşlukta tek başına tutun; PR kokusu taşıyan uzun anlatılardan kaçının. “Benzer ilçede 8 haftada şu değişti” gibi doğrulanabilir cümleler seçin.
24) Sık yapılan hatalar ve düzeltme repertuvarı
-
Aşırı veri, eksik çerçeve: Başlıkları “sonuç cümlesi” yapın; grafiği kanıtla sınırlayın.
-
Eşitlik etkisini atlamak: En çok soruyu oradan alırsınız; adayı baştan kurun.
-
Maliyet konuşmasını saklamak: Tam tersi; tek sayı + varsayım notu ile başlatın.
-
Slogan fazlalığı: Her sloganın karşısına tek metrik koyun.
-
Uzun Q&A kaosu: Kategori menüsü ve 60–90 sn kuralı.
25) İş akışı ve versiyonlama
Roller: içerik mimarı, veri editörü, Prezi operatörü, hukuk/etik denetimi, erişilebilirlik editörü, sözcü.
Versiyonlar: v0.3 iskelet, v0.6 kanıt, v0.8 eşitlik–maliyet, v0.9 Q&A, v1.0 brifing.
Kalite kapısı: 5 saniye testi + kontrast + dil sadeleştirme + kaynak/izin kontrolü. Prova: “Acil rota (5 sahne)” ve “Tam rota (15+ sahne)” hazır dursun.
26) CTA (Çağrı–Eylem): Karar kapısını görünür kılmak
CTA tek cümle ve engelleri azaltan mikro notla gelsin:
-
“90 günlük pilotu onaylayın”—“Mevcut hizmet kesilmeden, gölge modda.”
-
“Politika notunu komisyona havale edin”—“Tüm veri ve transkript kamuya açık.”
Prezi: CTA sahnesi boşlukta tek başına; vurgu rengi yalnız burada.
27) Ölçme–değerlendirme ve öğrenme kültürü
Politika döngüsü, gözden geçirme ile güçlenir.
-
Göstergeler: 30–90–180 gün hedefleri.
-
Geri bildirim: Yurttaş paneli/anket—kısa ve düzenli.
-
Uyarlama: “Ne öğrendik–ne değiştiriyoruz?” sahnesi.
Prezi, aynı kanvasta yeni verileri tarih damgasıyla güncelleyerek “yaşayan politika notu”na dönüşür.
Sonuç
Kamu sunumlarında etkili olmak; yalnızca “doğru şeyi önermek” değil, bunu doğru biçimde ve doğru zamanda söylemektir. Prezi, politika notu akışının aklını ve kalbini görünür kılar: Merkezde üç cümlelik omurga, çevrede kanıt–seçenek–maliyet–eşitlik–risk–yol haritası adaları; yakınlaşınca somut kanıt ve uygulanabilir eylem. Paydaş haritalaması, jargonu köprüleyen sade dil, erişilebilirlik ve çok dillilik, etik–hukuk şeffaflığı ve Q&A mimarisi; birlikte kamu güvenini besleyen tasarım kararlarıdır.
Bir sonraki politika notu sunumunuzda, önce sorun–öneri–etkiyi tek cümleye indirgeyin; sonra Prezi’de paydaş adalarını açın. Kanıtı kaynak–tarih notlarıyla sahneleyin; maliyet–faydayı tek sayı + varsayım ile anlatın; eşitlik etkisini, telafi mekanizmalarıyla birlikte gösterin; risk kartlarına karşı önlemi iliştirin; uygulama yolunu 30–90–180 gün olarak netleştirin. Finalde tek cümlelik CTA ve kamuya açık izleme planı ile kapatın. Politika notu akışı böyle kurulduğunda, sunum yalnız bilgi vermez; demokratik bir karar deneyimi kurar—şeffaf, ölçülebilir ve kapsayıcı.